الاغ بوریدان ودوگانه های کافکا

بوریدان ازعلمای اسکولاستیک در مسئله‌ی ترجیح ِبلا مُرَجَح، الاغی را مثال میزند که شدت گرسنگی و تشنگی او به یک اندازه است ودر فاصله‌ی مساوی از او یک سطل آب و مقداری جو قرار دارد، چون فاصله‌ی هر دو از او مساوی است وگرسنگی وتشنگی او به یک اندازه است، نخواهد توانست یکی را بردیگری ترجیح دهد و سراَنجام ازشدت گرسنگی و تشنگی خواهد مرد با استفاده از این مسئله میگویند ترجیح بلامرجح مُحال است .این تنها یکی ازحالت های کلاسیک وجواب فلسفی به سوال "ِکدام، این یا آن؟" است .توجه بیشتربه اشکال فراوان و متنوعی که درسرتاسر زندگی بشرامتداد میابد و وی را بر سر دوراهی مردد نگاه میدارد عمق تراژدی رابهتروبرترنشان میدهد. مثلا ًیک بررسی آماری در آثار کافکا نشان میدهد که عدد دو سی و سه باردررمان آمریکا، پنجاه و یک باردرمحاکمه و چهل وچهاربار در قصر تکرار میشود که بنا به تحلیل موشکافانه‌ی کافکا شناسان برجسته تکرار عدد دو میتواند نشانه‌ی بی تصمیمی و کشمکش درونی بین دوعامل درذهن کافکا باشد مانند کشمکش بین پذیرش زندگی عادی و وقف کردن زندگی خود به هنر یا کشمکش بین خود او و پدرش که درسرتاسرعمرش با آنها دست به گریبان بود.به هر روی همه‌ی اینها نشان دهنده‌ی حالت تردید وتعلیقی است که آدمی به گونه‌ای اجتناب نا پذیر بر سر دوراهی ا نتخاب با آن روبرو میشود فاجعه ازآنرو ادامه میابد که حتی با انتخاب قطعی یکی ازهر دوگانه، اگرچه مرحله‌ی پر دغدغه‌ای پایان میپذیرد مغاک ِمخوف ِ اگرها ومگرها در به روی آدمی میگشاید وماجرا تا آنجا کش میابدکه تاپایان عمر روزبه روزهرکس را ازخود دورتر و دورترمیکند.بیهوده نیست که گفته میشود: "هیچکس دورترازخودباخودنیست"