فرهنگِ ایرانی

دردهکده ی کوچکِ جهانی به علتِ تقابل وتداخل وسایشِ مدامِ فرهنگ ها، چه اندیشه‌ی بلند وتابناکِ پذیرشِ زندگی دربهشتِ فرهنگِ چهل پاره ی جهانی راپذیرفته وچه دردُرجِ مطلای فرهنگِ وطنی خودرا زندانی کرده باشیم شناختِ فرهنگِ خودی سنگِ بنیادین شخصیت، و نخستین دست مایه ی حیثیتِ هویتِ فردی است.
اگربرای شناختِ روحِ فرهنگِ ایرانی راههای متعددی وجودداشته باشد بدون شک چشم دوخت به انعکاسِ کاخِ رفیعِ ادبیاتِ ایران درزلالِ برکه ذوق ایرانی نخستین ساده ترین وارزان ترین آنهاست.
اگردرهستی آلیاژِ تندیسِ زیبای روح انسانِ ایرانی ازعناصرگوناگونی ترکیب شده باشد بدون شک در کوره‌ی ایرانِ مزدائی ، عارفانه، اخلاقی و رندانه، نخست قوام و سپس قالب گیری و پرداخته شده وتزئین یافته است.ناگفته پیداست که ایرانِ مزدائی، درشاهنامه‌ی حکیم طوس و عرفانِ خسروانی درمثنوی مولوی و ایرانِ اخلاقی در کلیات سعدی و ایرانِ رندانه درغزلیاتِ دیوانِ حافظ تبلوریافته است. تابدان‌جا که این چهارمکتوب به صورتِ چهارستونِ اساسی کاخِ عظیم و باشکوهِ ادبیاتِ ایران را در آسمانِ هنر برافراشته‌اند. حال که چنین است آیا انسانِ ایرانی که در کشاکش دورانهای بلاخیز، تاراج و چپاول شده به مسلمانی درآمده به اسارت رفته و مهاجرت کرده یا حالاکه میخواهد به دوران مدرن پا بگذارد، بالاخره هم‌چنان به شکلی انسانِ مزدائی ِعارف ورندِ اخلاقی باقی نمانده است؟
وتوچون خوب خودت را بکاوی آیا یک آقای دلیر وبا شعور و شرف یا خانمِ زیبای عارف مزدائی و رندِ اخلاقی ِ ایرانی وخالِ رُخِ هفت کشورنیستی؟ خودت رادرآینه بنگر!"بیمارِخنده‌های توام بیشتربخند!